Wat is impingement?schouder

Impingement is een Engelse term en kan vertaald worden met ‘inklemming’. Met een impingement syndroom wordt bedoeld dat de (pijn)klachten van de schouder worden veroorzaakt doordat weefsel (bot, spier, pees, slijmbeurs, kapsel enz.) in de schouder bekneld raakt.

De ruimte tussen schouderdak en de kop van de bovenarm bedraagt ongeveer 1 cm. Als deze ruimte kleiner wordt, kunnen weefsels minder goed onder het schouderdak doorbewegen.

Het impingement syndroom is de meest gestelde diagnose bij patiënten met klachten rond de schouder.

Wat raakt ingeklemd?

De meest voorkomende inklemming treedt op onder het schouderdak. Vaak is het de pees van een spier die bekneld raakt onder het schouderdak. Ingeklemde weefsels in deze ruimte kunnen zijn:

  • pezen
  • slijmbeurs
  • kapsel

Oorzaken

Er worden 2 types impingement onderscheiden: primair en secundair impingement.

Oorzaken van een primair impingement

Bij primair impingement wordt de ruimte onder het schouderdak te klein door lokale veranderingen die plaatsvinden in weefsels boven de kop van de bovenarm. Vaak speelt veroudering een rol.

Soms komt het voor dat het schouderdak een afwijkende vorm heeft of heeft gekregen. Dit is zichtbaar op een röntgenfoto. Als dit de oorzaak van de klacht is, kan een operatie overwogen worden. Bij de operatie wordt de ruimte onder het schouderdak vergroot.

Bij overbelasting ontstaat meer wrijving of kleine beschadigingen. Hierdoor raakt de slijmbeurs geïrriteerd en wordt dan dikker waardoor weefsels ingeklemd raken.

Bij veroudering wordt de kwaliteit van de pezen minder (dit proces heet tendinose) waardoor de pezen dikker worden.

Oorzaken van een secundair impingement

Bij secundair impingement ontstaat de inklemming door veranderingen in weefsels die lager dan de kop van de bovenarm zijn gepositioneerd. Het probleem ligt vaak meer regionaal.

  • Te slappe, niet goed samenwerkende of verkorte spieren van de schoudergordel.
  • Een verkeerde houding waardoor het schouderblad minder goed kan meebewegen.
  • Onvoldoende meebewegen van het schouderblad bij heffen van de arm.
  • Te weinig of te veel beweeglijkheid in het kapsel van het schoudergewricht.
  • Een instabiel schoudergewricht.
  • Een val waardoor weefsels onder het schouderdak ontstoken raken en waardoor de ruimte onder het schouderdak minder wordt.

Primair of secundair impingement komen vaak tegelijk voor en zijn in de praktijk vaak moeilijk te onderscheiden.

Klachten en verschijnselen

Typisch bij een impingement syndroom is het pijnlijke traject bij het actief heffen van de arm. Er is dan een ‘pijnlijk traject’ bij het heffen van de arm waarbij de pijn rond de 90 graden het meest hevig is en als de arm volledig is geheven wordt de pijn weer minder.

Overige klachten bij impingement syndroom

  • Bij het heffen van de arm een stekende of zeurende pijn.
  • Pijn rond het schoudergewricht.
  • Uitstralende pijn aan de zijkant van de bovenarm beginnende net onder de schouder tot halverwege de bovenarm.
  • Pijn bij liggen op de aangedane schouder.
  • Iets uit de achterzak van de broek pakken geeft pijn.

Beloop

Bij beginnende klachten is sprake van pijn die komt en gaat. In het begin voelt u de pijn pas na afloop van fysieke activiteit, later ook vaker tijdens activiteit en vervolgens zelfs een continue pijn die ook ’s nachts aanhoudt.

  • Bij aanhoudende / toenemende klachten kan de beweeglijkheid van de schoudergordel door de pijn geleidelijk verminderen.
  • Bij jonge mensen +/- 25 jaar ontstaat de klacht voornamelijk bij het uitoefenen van bovenhandse sporten zoals bijv. tennis, volleybal, zwemmen en werpsporten. Vrijwel altijd is sprake van secundair impingement.
  • Bij mensen tussen de 25 & 40 jaar door een beroep met veel bovenhands werk.
  • Bij mensen boven de 40 jaar wordt de kwaliteit van pezen minder (tendinose) en hierdoor kunnen eerder klachten ontstaan bij bovenhandse werkzaamheden.
  • Bovendien zijn mensen die normaal gesproken weinig lichamelijk actief zijn, eerder vatbaar voor deze klachten tijdens een periode van toenemende belasting.

Behandeling

Gezien de complexiteit zal de behandeling ook erg divers zijn. In alle gevallen is behandeling multidisciplinair. Dit houdt in dat er zowel gewerkt wordt aan voorlichting/advies, mobiliteit verbetering, spierfunctie verbetering, training van stabiliteit en kracht en (sport) specifieke functietraining. Er wordt zoals genoemd gekeken naar de romp (core stability), de borstwervelkolom, de nek, ribben, sleutelbenen, schouderblad en het schoudergewricht zelf.

Een voorbeeld van een behandeling kan dus bestaan uit: spiertonus verlaging door dry-needling, mobiliseren van de borstwervelkolom door manuele therapie, verbeteren van de rompstabiliteit met oefeningen, stabiliteit training schouderblad, spierfunctie verbetering schoudergordel door oefeningen en therapeutische tape en (sport) specifieke functie training.

(201704)